Khác với các dịch bệnh trước đây, dịch covid corona là một loại dịch bệnh mới, mang tính xã hội vì nó lây lan nhanh chóng qua con đường hô hấp, tiếp xúc gần. Vì vậy để tránh lây nhiễm, người ta nên giữ khoảng cách với người nhiễm ít nhất 2-3 mét. Điều này đã góp phần tạo ra sự kỳ thị với người nhiễm bệnh. Tuy nhiên tránh lây nhiễm và sự kỳ thị khác nhau. Kỳ thị là thái độ của con người đối với con người dựa trên sự phân biệt đối xử về mặt xã hội như: Coi thường, coi khinh, xa lánh,… thường là về dân tộc, chủng tộc, về mặt kinh tế, xã hội (kẻ giầu, người nghèo…) nhất là kỳ thị dựa trên văn hóa ( đánh giá thấp người khác về dân tộc, chủng tộc…). Sự kỳ thị về mặt xã hội có thể xem là tàn dư của một nền văn hóa trình độ thấp, không có cơ sở khoa học và tính nhân văn. Còn nhớ trong thời kỳ Việt Nam sống dưới sự thống trị của thực dân, đế quốc. Sự kỳ thị của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ được thể hiện ở sự coi khinh người Việt Nam…Chúng gọi người Việt Nam là Anamit ( người thấp kém, hèn hạ, dốt nát)…
Thực tế cho thấy- sự kỳ thị trong dịch covid corona không chỉ đối với cá nhân mà còn đối với quốc gia, dân tộc…Tất nhiên ở đây chỉ là quan điểm cá nhân trên internet, mạng xã hội. Khác với sự kỳ thị trong các thời kỳ lịch sự trước đây, kỳ thị chủ yếu dựa trên sự khác biệt về dân tộc, chủng tộc, về vị thế xã hội,…sự kỳ thị do dịch bệnh covid corona trước hết vẫn còn dựa trên sự đánh giá về dân tộc, chủng tộc…Không ít người gọi dịch covid-19 corona là dịch Vũ Han ( không phải với nghĩa là nơi phát sinh dịch mà còn là dịch này là của Trung Quốc…). Chính vì lý do trên mà có người đã đề nghị: “ Phát động chiến dịch kiện Trung Quốc vì vô trách nhiệm khi virus khởi phát”. Bài viết trên có đoạn: “Trước tình trạng bệnh viêm phổi Vũ Hán do virus corona mới (COVID-19) lan rộng trên toàn thế giới làm nhiều nước phương Tây phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, mới đây một công ty luật tại Mỹ đã phát động chiến dịch khiếu kiện chung ở cấp quốc gia liên quan đến nhà cầm quyền Trung Quốc che giấu tình hình dịch bệnh. Trong tư cách nguyên đơn, luật sư Matthew Moore cho biết nếu tất cả các nạn nhân ở Mỹ tham gia vụ kiện thì số tiền bồi thường có thể lên tới hàng tỷ đô la… Các bị cáo bao gồm: Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Bộ Y tế Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Ủy ban Y tế Quốc gia), Bộ Nội vụ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Bộ Quản lý Khẩn cấp Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, chính quyền tỉnh Hồ Bắc và chính quyền thành phố Vũ Hán”.
Điều này có cơ sở pháp lý và thực tế không?
Tất nhiên là không. Cách đây không lâu có người đã viết “ Con virus covid không lựa chọn chế độ chính trị”… Có thể nói dịch covid corona sản sinh từ Vũ Hán chỉ là sự ngẫu nhiên. Nếu con virus này xuất hiện ở bất cứ đâu- nếu đủ các điều kiện về khí hậu, thời tiết…( tương đối thấp ) thì đều có thể tồn tại và lây lan. Nếu Vũ Hán có nhiệt độ cao, có nắng ấm thì chắc nó không thể tồn tại và lây lan như vừa qua.
Tác giả bài này không đồng tình với sự kỳ thị …để lên giọng đạo đức, cũng không phải về chính trị mà về mặt y học-xã hội. Sự kỳ thị đối với vùng, miền, quốc gia và người nhiễm bệnh không mang lại lợi ích gì trong phòng,chống dịch, mà ngược lại khiến cho dịch bệnh có thêm cơ hội phát triển âm thầm khó dập tắt được dịch. Điều này có nghĩa nhiều người mắc bệnh sẽ có thể tử vong, nhiều người xung quanh mắc dịch mà không biết…
Ở nước ta, biện pháp cơ bản phòng, chống dịch hiện nay của Nhà nước trước hết là ngăn không cho dịch lây lan. Đồng thời khoanh vùng, ngăn cách vùng, người nhiễm bệnh với xung quanh. Kêu gọi mọi người đoàn kết, giúp đỡ nhau- chia sẻ khó khăn để dập dịch. Ngay từ khi dịch bệnh xuất hiện, Nhà nước ta chủ trương công khai- minh bạch và “cập nhật” thông tin để người dân và chính quyền các cấp cùng nhau ứng phó. Những biểu hiện công khai tình trạng, quá trình mắc bệnh như bệnh nhân số 17, số 34,…rất đáng trân trọng. Những trường hợp giấu bệnh khi nhập cảnh ở sân bay, không khai báo nơ ở, lịch trình khiến cho dịch bệnh lây lan,…đã bị cộng đồng lên án. Nhiều tài khoản trên mạng đã yêu cầu nhà nước phải xử lý hình sự những người biết mình có bệnh mà dấu bệnh. Được biết ý kiến trên đã được cơ quan chức năng ghi nhận.
Trở lại với nơi khởi phát dịch-Vũ Hán, có người theo thuyết âm mưu, cho rằng: Con virus covid-19 được sinh ra từ trong phòng thí nghiệm vũ khí sinh học của Trung Quốc đã để virus “ xổng ra”,…Hoặc một tài khoản khác khi viết về số ca lây nhiễm ở Hoa Kỳ tăng nhanh cũng cho rằng virus covid-19 corona được sản sinh ra ngay tại Hoa Kỳ với cùng một lý do như ở Vũ Hán (!!!). Điều này cũng một biểu hiện của sự kỳ thị, hoàn toàn không có cơ sở khoa học và thực tế.
Đại dịch này có thể sẽ là bước khởi đầu cho sự thay đổi về văn hóa nhân loại- không phải về mặt chính trị mà về phong cách sinh hoạt. Chẳng hạn như mọi người sẽ không còn dùng đũa, thìa zĩa lấy chung thức ăn, bắt tay, ôm hôn, tiếp xúc gần… sẽ không còn thích hợp./.
