Năm 2020 là một năm đặc biệt với Việt Nam. Đặc biệt không chỉ bởi năm nay Việt Nam đảm nhận vai trò kép là Chủ tịch ASEAN và đồng thời Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2020-2021, mà còn do những thách thức bất ngờ đến từ đại dịch Covid-19.
Cuối năm 2019, Covid bắt đầu bùng phát ở Trung Quốc, sau đó nhanh chóng lan rộng sang các nước khác. Tính đến ngày 14/4/2020, đại dịch Covid đã ảnh hưởng đến hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, làm gần 2 triệu người bị nhiễm và gần 120.000 người tử vong . Đây là đợt khủng hoảng toàn cầu lớn nhất kể từ chiến tranh thế giới lần thứ hai, làm cho các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội hầu như đình trệ.
Trong bối cảnh ấy, Việt Nam vừa phải căng sức khống chế sự lây lan của dịch bệnh, lo bảo đảm an sinh-xã hội, đời sống của người dân, chuẩn bị sẵn sàng khôi phục các hoạt động sản xuất, kinh doanh sau khi kết thúc đại dịch, nhưng đồng thời cũng không hề lơ là việc thực hiện những cam kết quốc tế của mình.
Việt Nam đã đảm nhận thành công cương vị Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ tháng 1/2020, mở đầu nhiệm kỳ 2020-2021 của mình. Theo đánh giá, Việt Nam đã xây dựng chương trình nghị sự hợp lý, xử lý linh hoạt các vấn đề phức tạp nảy sinh, đáp ứng các sáng kiến và đề nghị của các nước, vận dụng sáng tạo các luật lệ, thông lệ của Hội đồng bảo an, thúc đẩy việc xây dựng đồng thuận để ra được các quyết định kịp thời.
Với tư cách Chủ tịch luân phiên ASEAN, trong bối cảnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, Việt Nam đã phải đương đầu thêm với nhiều khó khăn, thách thức do đại dịch gây ra. Ngay khi Covid-19 mới bùng phát, Việt Nam đã chủ động, tích cực thúc đẩy đoàn kết, thống nhất và điều phối nỗ lực chung của ASEAN ứng phó với dịch bệnh, tham gia vào việc xử lý khủng hoảng thông qua tất cả các kênh đối thoại hiện có, đồng thời đã huy động được sự phản ứng mang tính gắn kết của ASEAN thông qua Tuyên bố của Chủ tịch ASEAN đại dịch. Với tinh thần của chủ đề ASEAN 2020 “gắn kết và chủ động thích ứng”, Việt Nam đang cố gắng chèo lái con thuyền ASEAN khỏi một cuộc khủng hoảng, không để xảy ra tình trạng ngưng trệ trong hoạt động của cả khối.
Việt Nam không chỉ làm tròn chức trách Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ, mà còn tích cực hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm phòng chống dịch bệnh, hỗ trợ vật tư, trang thiết bị y tế cho một số nước đang gặp khó khăn. Lào và Camphucia đã nhận được từ Việt Nam khẩu trang kháng khuẩn, quần áo bảo vệ, các trang thiết bị y tế, các bộ xét nghiệm dịch Covid-19 trị giá hơn 7 tỉ đồng mỗi nước. Việt Nam tặng quà trị giá 50.000 USD cho Myanmar, 550.000 chiếc khẩu trang cho các 5 nước châu Âu để hỗ trợ các nước này chiến đấu với đại dịch. Ngày 7/4, chuyến hàng đầu tiên với hơn 450.000 bộ quần áo bảo hộ DuPont được sản xuất tại Việt Nam đã được chuyển sang Mỹ.
Sự hợp tác, chia sẻ, giúp đỡ kịp thời của Việt Nam trong đại dịch đã nhận được sự ghi nhận và cảm ơn chân thành của bạn bè quốc tế. Mặc dù là một nước có điều kiện kinh tế hạn hẹp và cũng đang phải nỗ lực hết mình phòng chống bệnh dịch, hy sinh mục tiêu phát triển kinh tế trong ngắn hạn, nhưng Việt Nam không bao giờ quên bạn bè trong lúc khó khăn. Báo “The Diplomat” của Mỹ số ngày 8/4/2020 nhận xét, Việt Nam sẵn lòng giúp đỡ các nước khác trên cơ sở song phương và đa phương trong khả năng tốt nhất của mình, đồng thời vẫn cảnh giác đối phó với thách thức Covid-19 ngay trong nước.
Đại dịch Covid-19 là thách thức to lớn cho cả thế giới, trong đó có Việt Nam. Việt Nam đang nỗ lực hoàn thành tốt các trọng trách của mình trong một bối cảnh đặc biệt với nhiều biến động phức tạp, khó lường, thể hiện vai trò là một thành viên tích cực, chủ động, có trách nhiệm trong các vấn đề quốc tế và khu vực. Điều này thêm một lần nữa khẳng định sự đúng đắn của đường lối đối ngoại của Việt Nam, góp phần tiếp tục nâng cao uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế./.
Đỗ Nam Trung
