Việt Nam đang xác minh thông tin nồng độ phóng xạ Iodine-129 cao bất thường ở Biển Đông do Philippines công bố, theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao.
Thứ năm, 17/12/2020, 16:49 (GMT+7)
Xác minh thông tin nồng độ phóng xạ tăng vọt ở Biển Đông
Việt Nam đang xác minh thông tin nồng độ phóng xạ Iodine-129 cao bất thường ở Biển Đông do Philippines công bố, theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao.
Các nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Hạt nhân (PNRI) thuộc Bộ Khoa học Công nghệ Philippines hồi đầu tháng 12 thông báo phát hiện nồng độ phóng xạ trong các rạn san hô ở Biển Đông tăng bất thường, cao hơn mức ghi nhận ở những vùng bờ biển Philippines.
Giám đốc PNRI Carlo Arcilla cho biết đã đưa ra báo cáo trong cuộc họp trực tuyến của Mạng lưới các cơ quan pháp quy về năng lượng nguyên tử ASEAN (ASEANTOM) do Việt Nam chủ trì, đồng thời kêu gọi điều tra sâu hơn về vấn đề.
Phóng xạ được phát hiện thông qua phân lập đồng vị Iodine-129 từ các mẫu vật trên biển. Giám đốc Arcilla cho biết đây là sản phẩm của phản ứng phân rã hạt nhân, thường được tạo ra từ lò phản ứng hạt nhân hoặc nhà máy điện hạt nhân. “Chúng tôi chưa biết nguyên nhân, đây mới là đánh giá sơ bộ”, ông nói, thêm rằng điều này có thể xảy ra bởi hoạt động của các tàu hải quân trong khu vực.
“Chúng tôi không rõ nguyên nhân là gì và chuyện gì đã xảy ra tại các khu vực này”, báo Philstar của Philippines trích lời giám đốc Viện nghiên cứu hạt nhân Philippines, ông Carlo Arcilla.
Vị này cho biết đã báo cáo những phát hiện về nồng độ phóng xạ bất thường đến một hội nghị trực tuyến của Mạng lưới các cơ quan quản lý năng lượng hạt nhân ASEAN hồi tuần trước.
Theo ông Arcilla, quan chức một số nước ASEAN đã “rất quan ngại” khi nghe thấy những gì ông trình bày tại hội nghị. Cụ thể, nhóm nghiên cứu của ông Arcilla đã phát hiện ra iốt 129 tại một số rạn san hô thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và vùng biển phía đông Philippines. Điểm đáng chú ý là nồng độ iốt 129 cao nhất trong những mẫu nước biển được lấy gần các thực thể bị Trung Quốc chiếm đóng và cải tạo trái phép.
Theo các nhà khoa học, iốt 129 là một sản phẩm của quá trình phân rã hạt nhân. Thông thường những nguồn chủ yếu tạo ra đồng vị phóng xạ iốt 129 là các vụ thử hạt nhân, sự cố hạt nhân hoặc quá trình tái xử lý năng lượng hạt nhân.
“Các cơ quan chức năng Việt Nam quan tâm, đang xác minh thông tin này. Cần nói thêm rằng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982 quy định rõ các quốc gia có nghĩa vụ bảo vệ và gìn giữ môi trường biển, cũng như tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển được xác định phù hợp với UNCLOS 1982”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói trong cuộc họp báo thường kỳ chiều nay, khi được đề nghị bình luận về thông tin nồng độ phóng xạ Iodine-129 tăng cao tại các rạn san hô trên Biển Đông.
Bà Hằng cho rằng việc sử dụng, khai thác và vận chuyển phương tiện, thiết bị, vật liệu có nguy cơ gây mất an toàn bức xạ và an toàn hạt nhân cần tuân thủ quy định luật pháp quốc tế, các quy tắc, quy chuẩn về bảo đảm an toàn bức xạ và an toàn hạt nhân của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cũng như không gây ảnh hưởng đến duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.
“Đây chỉ mới là phát hiện ban đầu. Mọi chuyện có thể sẽ sáng tỏ trong vòng vài tuần nữa”, ông Arcilla tuyên bố. Cũng theo vị này, mặc dù nồng độ iốt 129 trên Biển Đông không gây nguy hiểm nhưng rất đáng để theo dõi và tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra.
Trang web của Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ khẳng định phần lớn iốt 129 có trong môi trường tự nhiên xuất phát từ quá trình thử vũ khí hạt nhân. Nhóm nghiên cứu không loại trừ khả năng đang có các hoạt động hạt nhân tại khu vực nhưng cũng để ngỏ chuyện các dòng hải lưu đã đưa I-ốt 129 từ nơi khác tới Biển Đông.
Một chuyên gia Singapore nhận định nếu nguồn phát ra phóng xạ là tàu ngầm hạt nhân, sẽ rất dễ xác định ai là thủ phạm vì có rất ít nước sở hữu tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân trên thế giới.
Nguồn: Internet
